PODCAST 2: Który z języków to język pierwotny?

Wiedza o nabywaniu języka interesowała uczonych już od starożytności. Na przestrzeni wieków kilku władców postanowiło w sposób doświadczalny zgłębić temat i odpowiedzieć jakim językiem będzie mówiło dziecko nie mające kontaktu z żadnym językiem. Czy to będzie język hebrajski czy może język ojczysty narodu z którego wywodzi się niemowlę?

Język niemowląt na całym świecie

Już od starożytności ludzi nurtowało pytanie, czy dziecko ma predyspozycje do mówienia konkretnym językiem? Jeśli tak, to jaki to język? Czy jest to język rodziców czy może jakiś język starożytny np. hebrajski?

Wolisz słuchać? Zapoznaj się z wersją audio na Spotify.

Badacze Robin N. Campbell  Robert Grieve w swoim artykule zatytułowanym Royal Investigations of the Origins of Language weryfikowali 4 historie dotyczące izolowania niemowląt od społeczeństwa w celu sprawdzenia, czy wykształcą one język.

Pierwsze próby rozpoczęły się już w starożytności. Zanim na egipskim tronie zasiadł Faraon Psamtik Egipcjanie wierzyli, że są najstarszym ludem na ziemi. Nowy Faraon nie był co do tego przekonany dlatego postanowił sprawdzić to doświadczalnie. 

Według zapisów Herodota, Faraon odebrał dwoje niemowląt przypadkowym rodzicom, następnie oddał je pasterzowi i nakazał aby ten pozostawił je w chacie w odosobnieniu. Odwiedzał je tylko o określonych godzinach i przyprowadzał do nich kozy, aby nakarmić niemowlęta ich mlekiem. Faraon zastrzegł aby nikt nie wypowiadał przy nich żadnego słowa. 

Izolacja dzieci trwała 2 lata. Po pewnym czasie na widok pasterza dzieci zaczęły krzyczeć słowo „bekos!”. Początkowo pasterz na nie nie reagował ale gdy zauważył, że dzieci konsekwentnie raz za razem powtarzają to słowo na jego widok, dlatego udał się do Faraona. 

Na egipskim dworze zapanowało spore poruszenie. Faron próbował dowiedzieć się do czego podobne jest to słowo i z jakiego języka pochodzi. Po dłuższym zastanowieniu ustalono, że  pochodzi ono z języka frygijskiego i oznacza „chleb”. Według Herodota od tamtego wydarzenia Egipcjanie uważali, że to Frygijczycy są najstarszym narodem na ziemi. Niektórzy badacze podejrzewają, jednak, że słowo ,,bekos” pochodziło od dźwięku beczenia jakie wydawały kozy.

Kolejne eksperymenty przeprowadzał Cesarz Fryderyk II. Opis jego eksperymentu sporządził franciszkanin Salimbene de Adam da Parma. 

Według zakonnika cesarz postanowił sprawdzić jakim językiem będą mówiły dzieci, jeśli nie będą dorastały w otoczeniu żądnego języka. Na polecenie Fryderyka II kobiety zajmowały się dziećmi jednak w ogóle z nimi nie rozmawiały. Franciszkanin w swej pracy zapisał, że cesarz nie poznał odpowiedzi na swój eksperyment gdyż niemowlęta zmarły przez jak to sam określił brak: „gestów, uśmiechów, pochlebstw”.

Badacze podważają wiarygodność tekstów zakonnika gdyż cesarz Fryderyk II nie cieszył się dobrą sławą w kręgach kościelnych. Został nawet ekskomunikowany, dlatego istnieje podejrzenie, że franciszkanin chciał oczernić władcę. Z drugiej jednak strony wiadomo, że cesarz Fryderyk interesował się zagadnieniami lingwistycznymi. Mówił w 9 językach, motywował dwór do pisania poezji w językach narodowych, co może jednak potwierdzać wiarygodność eksperymentu.

Król Szkocji i jego koncepcja weryfikacji języka pierwotnego

Król Szkocji Jakub IV również postanowił sprawdzić jakim językiem będą komunikować się dzieci po urodzeniu. Według kronikarza Roberta Lindsay’a wysłał parę niemowląt pod opieką głuchoniemej kobiety na niezamieszkałą w ówczesnych czasach wyspę Inchkeith. 

Kronikarz podaje, iż dzieci zaczęły mówić po hebrajsku. Dzięki czemu król mógł uznać, że językiem pierwotnym, wrodzonym jest język hebrajski co bardzo pasowało i królowi i ówczesnemu kościołowi. Pomimo, że Jakub IV podobnie jak Fryderyk II był człowiekim nauki, szukał informacji, interesował się lingwistyką wiedza dotycząca tego eksperymentu jest bardzo fragmentaryczna.

Życiowe zagadki Akbara, twórcy potęgi mongolskiej w Indiach

Eksperyment Akbara jest zdecydowanie najciekawszym z tych królewskich śledztw lingwistycznych. Jako jedyny jest potwierdzony współczesnymi dokumentami.

Manucci w 1653 roku podawał, że Akbarowi od dawna zależało na zaspokojeniu ciekawości w dwóch tematach. 

Pierwszym z nich była wiedza, jakim językiem będzie mówić dziecko, które nie ma mowy ani żadnego nauczyciela, aby go uczyć. 

Drugim było odnalezienie źródła słynnej rzeki Ganges. 

W przypadku pierwszego z tych dochodzeń nakazał wzniesienie domu wielopiętrowego w odległości sześciu mil od miasta Agrah i polecił, aby umieścili w nim dwanaścioro dzieci, które powinny być tam przetrzymywane do dwunastego roku życia. Wszystkim wydano nakaz, że pod karą śmierci nikt nie powinien do nich mówić ani pozwalać na komunikowanie się ze sobą. 

Stało się tak, ponieważ pewna grupa mężczyzn zapewniała, że ​​będą mówić językiem naturalnym, czyli językiem rodziców. Inni utrzymywali, że będą mówić po hebrajsku; inni, że nie będą mówić tylko po chaldejsku; podczas gdy hinduscy filozofowie i matematycy twierdzili, że muszą nieomylnie mówić językiem sanskrytu, który jest ich łaciną. 

Po upływie dwunastu lat opiekunowie pokazali  królowi dwunastkę dzieci. Wezwano tłumaczy różnych języków. Każdy zadawał dzieciom pytania, a one nie odpowiadały na nic. Wręcz przeciwnie dzieci były przerażone. Jak się okazało po latach, żadne z dzieci nie wykształciło prawidłowo języka. 

Ekstremalne eksperymenty katastrofalne skutki

Patrząc na te historie możemy śmiało stwierdzić, że aby dziecko mogło posługiwać się danym językiem musi być otoczone tym językiem. Eksperymenty pokazały rownież, że rozwój mowy jest bardzo ważny również w aspekcie ogólnego rozwoju dziecka w tym psychologiczno-społecznego. 

W najbliższym czasie pojawi się odcinek o tym jak dbać o swojego niemowlaka aby jego mowa prawidłowo się rozwijała Aby być na bieżąco zaobserwuj mój podcast i kliknij dzwoneczek! Będzie mi też bardzo miło, jeśli ocenisz mój podcast w aplikacji podcastowej.

Za dziś bardzo Ci dziękuję, zapraszam Cię na moje media społecznościowe, na FB, IG oraz TikToku znajdziesz mnie pod nickiem @konserwatorium_mowy.

Jeśli chcesz dowiedzieć się czy terapia logopedyczna osób dorosłych ma sens – sprawdź poprzedni odcinek podcastu na Spotify lub przeczytaj transkrypcję na blogu.

Linki do Facebooka & Instagrama

A teraz życzę Ci wspaniałego dnia! Cześć!

1. Campbell N. R., Grieve R., Historiographia Linguistica: Royal Investigations of the Origin of Language, 1981, s. 43-74.